در میان رشته کوهای قفقاز در سراسر راه جادة ساحلی خزر به جزیرة آبشوران جائی که جادة ساحلی باریکتر می شود گردنة باریکی بین در یا و کوه وجود دارد

 که در بند نامیده می شود . در زمان ساسانیان دیواره ای در این مکان برای جلوگیری از حملات چادر نشینان شمالی کشیده شده بود که به سد در بند معروف

 شد و در آن قلعة مستحکم سر حدی در بند ( الباب و الابواب ) ایجاد شده بود . در زمان کسری ا نوشیروان اقوام ابخاز و خزر و آلان بر ایران هجوم برده و در ار

 منستان پیشرفت نمودند ، پادشاه ایران سپاه مجهز ی برای مقابله با آنان گسیل داشت و این تهاجم را مغلوب نمود در این جنگ ده هزار نفر از آنان اسیر سپاه

 ایران گردید که به امر شاه در آذربایجان و نواحی مجاور آن مسقتر گردیدند . وی همچنین چندین پادشاهی کوچک در قفقاز به وجود آورد . استحکاومات قلعه

 دربند تقویت شد و سربازان دلاور و تازه نفس در آن جای گرفتند .و بدین ترتیب پادشاه سدی در برابر خاقان ترک بوجود آورد . این احتمال وجود دارد که تاتها باقی

 مانده مهاجر نشینانی باشند که در ز مان ساسانیان برای مستحکم کردن در بند به داغستان مهاجرت کرده اند . ب نابر قوم بلاذری انوشیروان ناحیة دربند –

 شیروان را از اقوام خزر ساکن گرداند این آخرین ایالت در ساحل چپ ارس ( عملا در ناحیة نخجوان با کوههای احاطه شده ) بدون واسطه در شمال آذر بایجان

 قرار داشت . اقوام خزر مسیحی بودند ، اما از نقطه نظر سیاسی و زبان شناسی در پادشاهی ارمنستان جایگاه مخصوصی داشتند . در سال 571 ، آنها از

 پادشاه ساسانی تقاضا کردند تا ایالت آنان را از ارمنستان جدا و به آذر بایجان الحاق کند . بنابر قول در بند نامه ، انوشیروان شهرهای مجاور در بند را با مردم آذر

 بایجان و فارس و شهرهای جنوب در بند را با مردم عراق و فارس پر کرد . بنابر همین منبع قلاع در بند در بعد از اسلام بازسازی و اعراب موصل و سوریه در آن

 ساکن شدند . در میان مناطق مستحکم شده به خصوص از مناطقی نامبرده شده که در زمان حاضروطن تاتها است . از متن در بند نامه می توان این نتیجه را

 بدست آورد که حضور تاتها در این مناطق مهاجرت آنها را بعد از قرن هشتم نشان می دهد . اما متن در بند نامه که نسخه فارسی آن هرگز بدست نیامده است

 قابل اطمینان نیست . منابع تاریخی دیگری که در اختیار داریم ، فقط آمیختگی نژادی مهاجر نشینان ساکن در بند را آشکار می سازد . اما گستردگی و پرا

 کندگی جغرافیای تاتها در زنجیرة شر قی قفقاز و نفوذ آنان در دربند این عقیده را تایید می کندکه آنها مهاجرنشینان ایرانی هستند که به منظور تشدید و تقویت

 خط طبیعی دفاعی برای مبارزه با هجوم از طرف  شمال توسط ساسانیان ابقاء شده اند .

...

<<<بیشتر مقالات سایت که اعضا به آن دستیابی پیدا می کنند با ذکر منبع می باشند.>>>

دان لود کامل

   توجه: برای دریافت رمز مقالات باید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.

تاتها و نکات

 مثل بسیاری از کلمه های بیگانه که در زبان ما معنایی جدید یافته اند؛ تات نیز اگر در اصل و در زبانهای بیگانه معنایی دیگر دارد، در ایران به معنی جماعات و

 زبان و گویش ایرانی مشخصی شناخته شده و رایج است. جماعاتی سربلند و نژاده که پیچ و خم پر خطر و پر مخافت تاریخ را به استواری طی کرده و هرگز در

 برابر زبان و فرهنگ بیگانگان سر تسلیم فرود نیاورده اند و از هویت خود حتی تحت عنوان تات، و از زبانشان به مثابه سند هویت ایرانی و آینه میراث گرانسنگ

 فرهنگ ملی خویش پاسداری کرده اند و هنوز هم اگر گه گاهی از گوشه و کنار نغمه هایی شوم بر می خیزد و عده ایی به صرف این که فقط زبانشان دیگر

 شده است و از این رو فکر می‌کنند خون مهاجمان آلتایی و ( ایغور) اوغوز در رگهایشان جریان دارد، به آن نغمه ها گوش فرا می دهند. تاتها در اوج سرفرازی دل

 به مهر ایران و ایرانیت خویش بسته و می‌گویند ما تات هستیم. امروزه آنچه که می تواند ما را به شناخت هویت اجتماعی و زبانی تاتها در طول سده های

 گذشته راهنمون شود، اشعار اندک و پراکنده ای ست که از منابع ایرانی بدست آمده است. این اشعار که باید از آن به عنوان تنها آثار مکتوب اختصاصی تاتها یاد

 کرد، از یک سو حوزة پراکندگی تاتها و از سوی دیگر ویژگیهای زبانی آن جماعات را نشان می دهد و هم با وجود آن اشعار می توان چشم اندازی از تاریخچه

 ادبیات تات، در نظر داشت و از نخستین پدید آورندگان آثار ادبی تاتی سخن گفت. به لحاظ اهمیتی که این موضوع دارد، جای آن است که راجع به آن نیز

 مطالبی گفته آید:

تاتها با وجود برخورداری از گنجینة ادبیات شفاهی بسیار غنی، تاریخچة ادبیات مکتوب بسیار جوانی دارند و ادبیات منظوم خواص آنها مدت نسبتاً کوتاهی

 است که به منصفة ظهور رسیده است.

به عبارتی ادبیات غیر فولکوریک تات آنچه که هست مرحله ی کودکی خود را می‌گذارند. این مرحله در آن سوی آستارا چای و در حوزه ادبیات تات با در نظر گرفتن

 اشعار پراکند ای که دست کم از سدة هفتم هجری – قمری بر جای مانده است. دارای سابقة طولانی تری است اما تاریخ آغاز جدی آن نیز به دورة پس از وقوع

 انقلاب 1917 م روسیه می رسد. اشعار و نمایشنامه های م. بخشی اف متولد 1910 و اشعار و داستانهای د.‌آتنی لوف متولد 1913 گواه این موضوع است.

تا جایی که نگارنده اطلاع دارد، به جز قوم کرد که از این بابت وضعیت خاصی دارد، دیگر اقوام گوشه و کنار میهن ما نیز وضعیتی همانند تات دارند. از جمله علل

 آن نیز این است که از سدة پنجم تا اواسط سدة چهاردهم هجری قمری به مدت حدود یکهزار سال سلاله ای ترک و یا ایرانیان ترک شده ای مانند صفویان، در

 ایران فرمانروایی کرده اند و همه ی اینها چه آن دسته که دربارشان تکیه گاه فرهنگ و مدنیت ایرانی شده و چه آن دسته که به این مقوله عنایتی ننموده و به

 نشر زبان خود به طریق مختلف همت گماشته اند، همگی در کوثر ایران و ایرانیت تحلیل رفته اند. اما آنچه که از آنها بر جای ماند و در جامعة ایرانی ریشه دواند و

سایه گسترد، زبان ترکی ست.

...

<<<بیشتر مقالات سایت که اعضا به آن دستیابی پیدا می کنند با ذکر منبع می باشند.>>>

دان لود کامل

   توجه: برای دریافت رمز مقالات باید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.

وضعیت کنونی زبان تاتی در تاکستان و برخی از مناطق اطراف

  مقدمه :

هر قوم و ملت و کشور برای خود زبان , فرهنگ و آداب و رسوم خاصی دارد که موجب وحدت آنها و مشخصه آنان گردیده ، پی بردن به ریشه تاریخی زبانها و سیر

 تحولی آنها از جمله پژوهش های دشوار ولی لذت بخش می باشد .

تاتی به قول اکثر زبانشناسان و مستشرقین از زبانهای باستانی ایران زمین بوده و در بین زبانشناسان از اهمیت ویژه ای برخوردر است حفظ و صیانت از این

 میراث ملی نه به عهده تاتها بلکه بر عهده تمام ملت فرهنگی و فرهنگ دوست ایران است . شناساندن این زبان موجب کشف برخی از حقایق تاریخی و

فرهنگی ایران در گذشته و حال می گردد.

وضعیت کنونی زبان تاتی موجب برگزاری همایشی با عنوان همایش تات شناسی گردیده تا این زبان را که در آستانه سقوط و اضمحلال است نجات بخشد یا

 حداقل آنرا به قشر متفکر و عامه بشناساند .

وضعیت کنونی زبان تاتی در تاکستان

 دربارة قدمت زبان تاتی ، پراکندگی گویشوران و دیگر موارد آن مطالبی کم و بیش نگاشته شده ، آنچه که مهم است این است که در این زبان ، که ما اکنون به

خاطر آن کنار هم جمع شده ایم در چه وضعیتی است و چه روندی را در پیش گرفته و آینده آن چه خواهد شد.

در حال حاضر شهر ستان بزرگترین منطقه ایران از نظر تعداد گویشوران زبان تاتی است.

در سطح شهر بیش از 60 هزار نفر به تاتی سخن می رانند .

بعد از انقلاب اسلامی ایران , تاکستان رشد و توسعة زیادی داشته و از بافت سنتی قدیم به بافت شهری جدید مبدل گشته .

احداث کارخانجات فراوان , تأسیس دانشگاههای آزاد و پیام نور و توسعة سطح آموزشی شهر موجب مهاجرت اقوام مختلف با زبانهای متفاوت به محدودة شهر

 گردیده که حدوداً 10 درصد از جمعیت کنونی شهر از مهاجرینی هستند که بخاطر موارد مختلف (که یکی از مهمتریت آنها اشتغال می باشد) به تاکستان آمده

اند که اکثرا ترک زبان بوده و در محاورات خود ترکی تکلم می کنند.

همچنین وجود 6 هزار دانشجو در شهر موجب مهاجرت افراد مختلف دیگری گردیده .

وجود باغات وسیع انگور واشتغال زایی این باغات هر ساله تعداد بیشماری از کارگران فصلی اعم از ترک,کرد و فارس را به سطح شهر می کشاند که بعضا برخی

از آنها در شهر ساکن می شوند .

...

<<<بیشتر مقالات سایت که اعضا به آن دستیابی پیدا می کنند با ذکر منبع می باشند.>>>

دان لود کامل

   توجه: برای دریافت رمز مقالات باید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.

بررسی تاریخی معنی و کاربرد واژه ‹تات› 

واژه ها مانند تمام پدیده های طبیعی متولد می شوند رشد می کنند و می میرند. گاهی نیز از زبانی به زبان دیگر وارد می شوند و در فراز و فرود جامعه مفاهیم

 و مصداق های گوناگونی را به خود می گیرند. در چنین مواردی، وقتی معنی و مفهوم واژه ای را بیان می‌کنیم لازم است زمان آن را نیز مشخص کنیم. واژه تات

 نیز از جمله واژگانی است که جریان متنوعی را در مسیر تاریخ طی نموده است و از نظر معنی و کاربرد تغییرات زیادی به خود دیده است بنابراین، امروزه وقتی

 می گوییم ((تات)) به معنی ایرانی است آیا این بدان معنی خواهد بود کسانی که تات نیستند غیر ایرانی هستند؟

برای توضیح این پرسش لازم است به بررسی تاریخی معنی و کاربرد واژه تات بپردازیم.

وقتی صحبت از تات می شود، برای اجتناب از اشتباه لازم است گفته شود، کدام تات؟ زیرا واژه تات دارای دو منشاء زبانی است، یکی پسوندیست که ریشه در

 زبان فارسی دارد، چنانکه در جزء دوم خرداد وامرداد در اوستا تات ( tat ) آمده است، البته اوستا خرداد وامرداد را به صورت هئوروتات ( Haurvatat ) و امرتات

 (Ameretat ) بیان کرده است. تات بدین صورت کاربرد مستقل ندارد و تنها پسوندیست که به بعضی واژه‌های می پیوندد و بیانگر اسم مجرد و مونث بودن آن

 است چنانکه در واژه های مانند ارشتات( arshtat ) یعنی راستی و درستی، و دروتات (drvatat ) یعنی درستی و اوپرتات( upartat ) یعنی برتری و رسس تات

 (Rasastat ) یعنی عدل و داد می باشد. و اگر چه پورداود می گوید این واژه با دات Data فرس هخامنشی و اوستا که به معنی قانون است و در فارسی ((داد))

 گردیده است و به معنی عدالت می باشد ربطی ندارد و یا با واژه Data  دیگر که اسم مفعول آن Da می باشد و در فرس هخامنشی و اوستا به معنی دادن و

 آفریدن است نیز ربطی ندارد ، ولی میرزا مهدی استرآبادی در مورد ((تات)) می گویند محرف ((داد)) به معنی عدل می باشد و داد گفتن کنایه از فریادیست که

 مظلوم در مقام دادخواهی و تظلم کند و آن را ((داد)) هم گویند  و شاید بخاطر همنشینی آن با خرداد و امرداد است که در برهان قاطع ((داد)) به معنی عمر و

 سن و سال آدمی آمده است. تات با منشاء زبانی دیگر کلمه ای است ترکی که به عناصر خارجی اطلاق می‌شده است که در فرهنگ لغات ترکی استانبولی و

 فرهنگ ترکی آذربایجانی در مورد ((تات)) آورده اند، جمعیت غیر ترک زبان مقیم آذربایجان و مناطق ترک نشین  و یا به بعضی از مردم غیر ترک مانند کردهای

 بعضی نقاط آذربایجان که تحت حکومت فرمانروایان قدیم ترک می زیسته اند. در مقام تحقیر تات گفته می شد.و مینورسکی از قاموس عثمانی می گوید به

 معنی سفیل و سرگردان و مترادف تاجیک آمده است و گفته شده که تات از یک لغت ترکی گرفته شده است. اما آنچه درباره تات آورده اند بیانگر استفاده کلی و

 مبهم واژه تات است که شدیداً تحت تأثیر مسایل تاریخی به خصوص اقتدار و تسلط ترکها در ایران بوده است، این واژه اولین بار در کتیبه ((اروخون))آمده است ،

 و وامبری اولین کسی بود که در این کتیبه متوجه ((تات)) شد تامسون تات موجود در کتیبه را معادل ((خارجی ها در کشور)) دانست ولی او نتوانست به اصل و

 ریشه کلمه پی ببرد پس از او ((کرچ)) نظر داد جزء ((تات)) در کتیبه اروخون مصغر شده ((طانقوت)) به معنی خارجی است برخی دیگر بر این باورند که ((تات))

 جزء کلمه: تانقات، تاقات یا تائوت می باشد که به رودخانه اریتش  اطلاق می شد. علاوه بر این در نزد قبایل ((یغمی)) و ((تخسی)) این کلمه به اویغورها اطلاق

 می شد. و در هر دو حالت کلمه تات به معنی استهزاء و تحقیر استفاده شده است. اما پس از فتوحات ترکان در ایران، این کلمه به ایرانیان مغلوب نسبت داده

 شد و شادروان عبدالعلی کارنگ از ((دیوان لغات ترک)) محمود کاشغری که تالیف آن به سال 466 هجری پایان یافته، آورده است، برک یعنی القلنسوه و فی

 المثل:

تات  سیز ترک بلماس                     باش سیز برک بلماس

  یعنی ترک بدون ایرانی و کلاه بدون سر نمی شود.

مولانا جلال الدین رومی نیز در اشعار ترکی خود ((تات)) را برای ایرانیان و همزبانان آنها بکار برده است چنانکه می گوید:

 اگر تات ساک و گرروم ساک وگر ترک            زبان بی زبانان را بیاموز

ژان دوپلان کاربن، نخستین سفیر واتیکان در دربار مغول، از کشورها و اقوامی که مغول برآن چیره شده نام ایران و تات را آورده است و به نظر می رسد منظور از

 تات همان مسلمان قفقاز باشند. پیتر دلاواله که در عصر صفوی از ایران دیدن کرده و از سال 1617 م. تا سال 1623م . به مدت شش سال در ایران بسر برده

 است واژه تات را به معنی گریزان از جنگ و رعیت دانسته و آن را در مقابل قزلباشان در مورد ایرانیان اصیل و قدیمی بکار برده است وی می گوید: 

((مردمان عجمی مسلمانان فعلی اولادان ایرانیان باستان هستند که دین خود را پس از تسلط اعراب تغییر داده اند و به این افراد تات هم می گویند که به معنی

 گریزان از جنگ و رعیت می باشد.))

...

<<<بیشتر مقالات سایت که اعضا به آن دستیابی پیدا می کنند با ذکر منبع می باشند.>>>

دان لود کامل

   توجه: برای دریافت رمز مقالات باید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.

پراکندگی گویشوران تات در شمال ایران

“شهرستان رودبار- دهستانهای الموت و طالقان”

  درباره میراث بازمانده از زبان تاتی با اندک تسامح در تقسیم بندی محیط زیست و محدوده های جغرافیایی شمال ایران در این باره به یک نتیجه گیری دیگری خواهیم رسید که بیشتر تابع عوامل تاریخی و تحولات عمومی زمان، می باشد و هر اندازه تأثیر عوامل بیشتر باشد تغییرات آن را سریع تر می یابیم.

اگر نقشه شمال ایران را در برابر خود قرار دهید و خطی از آخرین نقطه ارتفاعات طالقان به طرف سیاهکل و رستم آباد و دقیقاً “ از ناحیه اسکولک رستم آباد شمالی کشیده و آنرا تقریباً ” بطور قائم به طرف تاکستان امتداد دهید و دو نقطه این دو خط را از طالقان بطرف تاکستان متصل نمائید به مثلثی دست خواهیم یافت که در آن گویشوران تات در میان گروههای زبانی دیگر جای می گیرند و این پراکندگی را در شهرستان رودبار هنوز هم با همه تغییراتی که در نیم قرن اخیر داشته است بیشتر می بینیم و به عبارت دیگر شهرستان رودبار را می توان نمونه جالبی از پراکندگی گویشوران تات در استان گیلان شناخت که در آن گیلها در کنار ترکها و تالشها و تاتها زندگی می کنند و در میان سالخوردگان تات زبان به این نکته نیز دست خواهیم یافت که هنوز هیچ یک از گویشهای مردم پیرامون حتی فارسی نیز نتوانسته است جانشین زبان تاتی در میان آنان گردد .

...

<<<بیشتر مقالات سایت که اعضا به آن دستیابی پیدا می کنند با ذکر منبع می باشند.>>>

دان لود کامل

   توجه: برای دریافت رمز مقالات باید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.

عروسی تاتهای تاکستان

     چون امر شده است که بنده در مورد مراسم عروسی تاتهای تاکستان مطالبی را توضیح دهم قبل از هر چیز عرض می نمایم ، سوم که شرح داده می شود

 مربوط به 60 سال پیش است این مطالب ازمنبع یا کتابی استفاده نشده بلکه خود شاهد آن بوده و آنچه را که عینا دیده ام شرح می دهم عروسیها یا نامزدیها

 اکثرا در فصل پاییز انجام می شد چون در آمد مردم تاکستان از راه فروش محصولات باغ انگور بود بنابراین در فصل پاییز که انگور و کشمش ها جمع آوری و

 بفروش می رسد وضع مالی مردم خوب می شد و زیارت روندگان به زیارت می رفتند و عروسی ها نیز در این فصل انجام می شد بنابراین اگر پسر و دختری را

 برای هم نامزد می کردند عروسی آنها تا پاییز سال آینده طول می کشید و دراین فاصله یکسال مراسمی انجام می شد که به طورخلاصه از آنها نام می بریم

 .             1- خواستگاری 2- َقتِف، یعنی تعیین مهریه و غیره 3- خرید 4- مهمانی 5-  اَرمازبری  یعنی لباس بردن برای عروس 6- طلا بری 7- فل بری ، یعنی پول

 بردن 8- برنج بِری    9- پلابری یعنی چلو بردن در شب عید 10- مراسم عید 11- جار 12- نوبرانه 13- مراسم عروسی ، که تعریف هر کدام از این رسوم بسیار

 طولانی خواهد شد لذا برای خلاصه کردن ، بنده فقط مراسم عروسی را شرح می دهم .

عروسی یک تات تاکستانی هفت شبانه روز طول می کشید بدین ترتیب 1- نان پختن 2- مهمانی فامیل 3- تسبیح انداختن 4- چَرواَ سَر آربینی یعنی سر بریدن

 گوسفندان 5- اَرماز بری یعنی لباس بردن 6- حمام رفتن داماد 7- حنابندان 8- فِل باشیندن یعنی پول انداختن9- زُما قاباَتن یَرَدن ، یعنی قبای دامادی پوشاندن

 10- جهازیه آوردن 11- کمر بستن 12- عروس آوردن که مشروح هر یک ذیلا به استحضار می رسد 1- نوَنه بندی ، یعنی پختن نان تقریبا بیست روز قبل از

 عروسی ابتدا بایستی آرد مورد مصرف تهیه شود لذا جوانان فامیل یا دوستان داماد می آمدند و جوال های پر از گندم را به الاغها و قاطر ها بار کرده برای آرد

 کردن ؛آسیاب می بر دند آسیبهای آن زمان به وسیله فشار آب کار می کردند گندمها را آرد کرده و به خانه می آوردند وقتی که آرد حاضر می شد مادر داماد زنان

 سفید گیس فامیل را دعوت می کردند تا اجازه دهند نان پختن برای عروسی شروع شود گیس سفید های فامیل جمع می شدند دو زن جوان که آنها را ( زَرین

 کیسه ) می گفتند با پوشیدن لباسهای نو ، آراسته به زر و زیور به دستور گیس سفیدان برای دعوت زنان می رفتند به هر خانه که میرسیدند می گفتند دست

 به پسر شما باشد اجازه بدهید برای عروسی داماد نان پختن را شروع کنیم زن صاحبخانه با گفتن خدا مبارک کند ، یک جفت جوراب یا قدری میوه یا چیز دیگری

 به دعوت کنندگان انعام می داد و زنان زَرین کیسه که همراه خود کیسه سرخ رنگی داشتند هدایا را در آن کیسه گذاشته و می ر فتند از فردای آنروز نان پختن

 شروع می شد معمولا حدود چهار خر وار آرد را نان می پختند و این عمل چند ر وزی طول می کشید و هر روز از زنان دعوت شده برای گفتن مبارک باد به خانه

 داماد می آمدند و هر کس به قدر توان خود هدیه ای می آورد مانند کله قند ، میوه یا شیرینی که در مجمعه مسی گذاشته و با پارچه سرخ روی مجمع را

 پوشانده به سر گذاشته و به خانه داماد می آمد وقتی که برای دیدن نان پختن نانوایی می رفت نانوا به عنوان انعام نانی به او میداد و او در عوض مبلغی پول به

 نانوا میداد بدین ترتیب حدود 10 روز طول می کشید تا نان پختن تمام شود و در این مدت در خانه داماد مرتب بزن و بکوب و رقص و آواز برقرار بود و هر روز چندین

 نفر در خانه داماد میهمان بودند تا اینکه پختن نان تمام می شد .

...

<<<بیشتر مقالات سایت که اعضا به آن دستیابی پیدا می کنند با ذکر منبع می باشند.>>>

دان لود کامل

   توجه: برای دریافت رمز مقالات باید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.

افشاریه

نادر قلی فرزند امام قلی از قبیله قرخلو بود که شاخه‌ای از ایل افشار به شمار می‌رفت. طایفه مزبور، از آغاز سلسه صفوی برای جلوگیری از هجوم ازبکان و ترکمنان به منطقه شمال خراسان کوچ داده شد و در منطقه ابیورد و دره گز استقرار یافت. مورخ رسمی دربار نادری، میرزامهدی خان ،تاریخ تولد نادر را روز شنبه بیست و هشت محرم سال هزار صد هجری قمری ذکر کرده و با توصیف مختصری از حیات عشایری، اصل و نسب آخرین فاتح بزرگ آسیایی را در پرده نگاه داشته‌است. آنچه مسلم است نادر تا طغیان افاغنه غلزایی قندهار و برافتادن حکومت دویست و پنجاه ساله صفویان، در گمنامی به سر می‌برده و زندگانی بی پیرایه چوپانی او، تنها با هنر نماییها و قهرمانیهای ساده‌ای همراه بوده‌است.

سقوط اصفهان در سال ???? ه.ق. بهانه خوبی به دست سرکشان داخلی و مدعیان خارجی ایران داد تا هر یک از گوشه‌ای سر برآوردند و کشور را به هرج و مرج طولانی مبتلا کنند. نادر نیز در راس گروهی که برای حمایت از حیات و هستی اهل ابیورد فراهم ساخته بود ابتدا در خدمت خان همین منطقه قرار گرفت و پس از ازدواج پیاپی با دو دختر او، وارث حکومت محلی کوچک وی شد. آن گاه در سال ???? ه.ق که شاهزاده سرگردان صفوی (تهماسب میرزا) در جستجوی یاران و همراهان فداکاری بود به او پیوست و عزم نجات ایران کرد.

.............

دان لود کامل

   توجه: بری دریافت رمز مقالات بید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.

تاتی و تالشی، بازمانده زبان ماد

       تاتها و تالشان دو قوم ایرانی هستند. تالشان در کناره های غربی دریای مازندران و تاتها عمدتاً در استان اردبیل، آذربایجان شرقی و استان قزوین زندگی می کنند. زبانی که تاتها بدان سخن می گویند در زمانهای گذشته گسترش بیشتری داشته و به استناد شواهد عینی و پژوهشهایی که انجام گرفته است، زمانی همهٌ اهالی آذربایجان و قزوین و زنجان و طارم را فرا می گرفت. بعدها با اشاعه زبان ترکی، تاتی کم کم از میان رفت و تنها ساکنان چند آبادی در سراسر دیار پیشین، این زبان را نگهداری و تا به امروز رسانده اند.1 از شمار تاتهای کنونی آمار درستی در دست نیست، ولی جاهای سکونتشان درایران چند آبادی در بخش شاهرود خلخال، چند آبادی در رودبار گیلان، شال (چال) و اسفرورین تاکستان و بوئین زهرا در قزوین، 2 هرزند و گرینکان و گلین قیه در مرند، زنوز و حسنو در قره داغ3 و بخشی از ساکنان شبه جزیره آبشوران، سوراخانی، بالاخانی، باکو، نواحی شماخی، قوبا، قوناخ کند، دیوچی، خیزی و دیگر بخشهای جمهوری آذربایجان. همچنین ناحیهٌ دربند و برخی دیگر از نواحی داغستان و کاتیاکو و طبرسران4 در روسیه نیز تات نشین است، 5 بنا به آمار مندرج در فقه اللغه ایرانی عده تاتهای کشور شوروی (احتمالاً به استناد نتایج سرشماری سال 1926) قریب یازده هزار نفر بود؛ ولی این رقم در ایران به مراتب بیشتر است، زیرا تنها در آبادی های اسبو، اسکستان، درو، کلور، شال، دز، لرد، کرن، گیلوان و گلوزان در شاهرود خلخال بیش از پنجاه هزار تن به زبان تاتی سخن می گویند. 6 به سبب اینکه پژوهشگران ایرانی تاکنون وقت کمی را صرف تحقیق در زبان و فرهنگ تاتها نموده اند، از بابت آثار مرجع دست وبال ما چندان باز نیست. کتابهای آذری یا زبان باستان آذربایجان تالیف احمد کسروی، گویش آذری تالیف رضا ملک زاده، تاتی هرزنی، خلخالی یک لهجه آذری تالیف عبدالعلی کارنگ، زبان دیرین آذربایجان تالیف منوچهر مرتضوی، دستور زبان تاتی جنوبی و مقالات مختلف دکتر احسان یارشاطر، گویش گلین قیه تالیف یحیی ذکأ، اهم آثاری هستند که برای آشنایی با تاتی می توان به آنها مراجعه نمود.
در شوروی سابق تحقیقات قابل توجهی دربارهٌ زبان و فرهنگ تاتی انجام گرفته است، چنان که تاتی زبانهای آن کشور برای خود خط و کتابت ویژه ای داشتند و در ظرف چهل ـ پنجاه سال اخیر کتب و تالیفات بالنسبه فراوانی به زبان تاتی منتشر شده است؛ من باب مثال می توان اشعار ونمایشنامه های م ـ بخشی اف متولد 1910، اشعار و داستانهای د. آنتی لوف متولد 1913، و افسانه های خ. داداش اف را نام برد. درسال 1940 مجموعه ای از فرهنگ عامه تاتی چاپ و منتشر شده است.
از پیشینه تاریخی و سیر تکوینی تاتی      ....    با ذکر منابع و ماخذ کامل

دان لود کامل

   توجه: بری دریافت رمز مقالات بید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.